เรื่อง : อูน

              เขาเกิดเมื่อวันที่ 21 ตุลาคม 1833 ที่กรุงสต็อกโฮล์ม เป็นบุตรชายของอิมมานูเอล โนเบล-เจ้าของโรงงานยางที่ประสบภาวะขาดทุนกับธุรกิจ ทำให้ต้องหลบลี้หนีหนี้ไปยังเมืองเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก โดยความช่วยเหลือของกองทัพรัสเซีย เพื่อไปก่อตั้งโรงงานพัฒนาระเบิดใต้น้ำขึ้นที่นั่น

               ในปี 1842 ผู้เป็นบิดาเริ่มก่อร่างสร้างตัวได้อีกครั้ง จึงโยกย้ายสมาชิกครอบครัวที่เหลือจากสวีเดนไปยังเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก อัลเฟรด โนเบลซึ่งขณะนั้นเพิ่งเข้าเรียนในสวีเดนได้เพียงปีเดียว จึงต้องเรียนเพิ่มเติมกับครูพิเศษ ทั้งภาษา วิชาวรรณคดี และวิทยาศาสตร์

               หนุ่มน้อยอัลเฟรดให้ความสนใจในวิชาวรรณคดีมากกว่าวิชาอื่นๆ ที่พ่อปรารถนาจะให้ชอบ ด้วยเหตุนี้เองทำให้เขาต้องถูกส่งตัวไปตามสถานที่ต่างๆ ที่ผู้เป็นพ่อคาดหวังจะให้เขาได้แสวงหาสิ่งที่ถูกที่ควร ตั้งแต่อายุ 17 อัลเฟรดจึงต้องตระเวนเดินทางไปสหรัฐอเมริกา เยอรมนี สวีเดน และฝรั่งเศสแต่ลำพัง

               ในกรุงปารีส เขาได้งานเป็นผู้ช่วยห้องแล็บกับศาสตราจารย์เปลูซ เขาเริ่มสะสมประสบการณ์ด้านเคมี อีกทั้งในปี 1847 เขายังได้ทำความรู้จักกับแพทย์ชาวเมืองตูรินชื่อ อัสคานิโอ โซเบรโร-ผู้คิดค้นไนโตรกลีเซอรีน (วัตถุระเบิดจากไนโตรเจน ที่ต่อมาถูกพัฒนาเป็นยาสำหรับผู้ป่วยโรคหัวใจ)

               ปี 1853 อัลเฟรดเดินทางกลับเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก และช่วยงานในโรงงานผลิตอาวุธของพ่อระหว่างเกิดสงครามไครเมีย กระทั่งเมื่อสงครามสงบโดยที่รัสเซียเป็นฝ่ายปราชัย กิจการของครอบครัวโนเบลก็ประสบกับภาวะขาดทุนอีกครั้ง

               ครอบครัวโนเบลต้องโยกย้ายกลับไปสต็อกโฮล์ม ไปเริ่มก่อตั้งห้องปฏิบัติการเล็กๆ ทำงานวิจัยทดลองสารเคมีเพื่อผลิตระเบิด และในปี 1862 อัลเฟรด โนเบลสามารถผลิตไนโตรกลีเซอรีนได้เองเป็นครั้งแรก และปีถัดมาเขาก็พัฒนาเป็นระเบิดที่จุดด้วยชนวน

               ปี 1864 ความผิดพลาดจากความไร้การควบคุมของไนโตรกลีเซอรีนก็เกิดขึ้นระหว่างการทดลอง ทำให้เกิดการระเบิดขึ้น มีผู้เสียชีวิตและห้องปฏิบัติการได้รับความเสียหาย รัฐบาลสวีเดนจึงสั่งห้ามผลิตและวิจัยทดลองวัตถุระเบิดในบริเวณเขตที่พักอาศัย ปีต่อมาอัลเฟรด โนเบลได้โยกย้ายสถานปฏิบัติการออกไปอยู่นอกกรุงสต็อกโฮล์ม โดยได้รับการสนับสนุนทางการเงินจากรัฐบาล

               ความคืบหน้าจากการทดลองทำให้เขาสามารถผลิตระเบิดแรงสูง (ไดนาไมต์) ที่ได้จากไนโตรกลีเซอรีนภายในเวลาเพียงสองปี และรายได้จากการคิดค้นระเบิดให้กับกองทัพนั้น ช่วยให้เขาสามารถก่อตั้งบริษัทและโรงงานผลิตอาวุธเป็นกิจการของตนเองในที่ต่างๆ ของโลก

               หนังสือนิยายต่อต้านสงครามชื่อเล่ม ‘Lay Down Your Arms’ ของแบร์ธา ฟอน ซุตต์เนอร์ นักเขียนหญิงสัญชาติออสเตรีย (เจ้าของรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพปี 1905 และเป็นเพศหญิงคนที่สองถัดจากมารี คูรีที่ได้รับรางวัลนี้) ที่ก่อนหน้านั้นเคยทำงานเป็นเลขาฯ ส่วนตัวของอัลเฟรด มีอิทธิพลต่อความรู้สึกนึกคิดของอัลเฟรด โนเบลอย่างมาก สามารถทำให้เขาตระหนักได้ว่า การคิดค้นของเขานำมาซึ่งความตายและการทำลายล้าง โดยทัศนะส่วนตัวแล้วเขายังเห็นพ้องด้วยว่า อาวุธทุกชนิดที่มีในโลกควรเป็นสิ่งต้องห้าม

               แต่ถึงอย่างนั้น อัลเฟรด โนเบลยังคงทำงานวิจัยทดลองอาวุธของเขาต่อไป และสิบปีต่อจากนั้นเขาก็คิดค้นวัตถุระเบิดชนิดใหม่ได้อีก เป็นระเบิดเจลาติน

               ในช่วงบั้นปลายชีวิต นักคิดค้นชาวสวีเดนยังคงมีรายได้มหาศาลจากอาวุธสงคราม และความทุกข์ใจที่เกิดจากคำถามเรื่องความรับผิดชอบด้านศีลธรรม ที่กล่าวขานถึงอย่างกว้างขวางในแวดวงวรรณกรรม ไม่ว่าด้วยผลงานของเอมิล โซลา หรือฌูลส์ เวิร์น จนกระทั่งเขาต้องปลีกตัวไปใช้ชีวิตอยู่อย่างสงบในวิลล่าใกล้เมืองซาน เรโม

               วันที่ 10 ธันวาคม 1896 อัลเฟรด โนเบลเสียชีวิตลงอย่างโดดเดี่ยว และปราศจากทายาทสืบทอดมรดก ทรัพย์สินของเขาในขณะนั้นมีอยู่ประมาณ 31 ล้านโครนเนอร์

               ในพินัยกรรมของเขาที่เปิดเผยต่อสาธารณชนเมื่อวันที่ 2 มกราคม 1897 มีข้อความตอนหนึ่งระบุว่า “เงินดอกเบี้ยที่เกิดจากทรัพย์สินในแต่ละปีนั้น ขอให้จัดสรรเป็นกองทุน เพื่อเป็นรางวัลมอบให้แก่ใครก็ตามที่ทำประโยชน์เพื่อมนุษยชาติ”

               กองทุนโนเบลจึงเกิดขึ้นในปี 1900 จากเงินดอกเบี้ย ที่อัลเฟรด โนเบลระบุไว้อย่างชัดเจนว่า ให้จัดสรรรางวัลเป็นหมวดหมู่ ให้แก่ผู้ทำประโยชน์ในสาขาวรรณกรรม ฟิสิกส์ เคมี สรีรศาสตร์/การแพทย์ และสันติภาพ

Facebook Comments Box